VİTAMİNLER

VİTAMİN NEDİR ?

vitamin nedir

Vitaminler, besinlerde az bulunan, genellikle vücutta üretilmeyip dışarıdan hazır alınması gereken basit yapılı bileşiklerdir. İsmini vita ve amin kelimelerinin birleşiminden almıştır. Vita Latincede hayat demektir. Amin ise kimyadan bildiğimiz aminin ismidir. İlk bulunduğu zamanlarda vitaminlerin amin olduğu düşünülmüştür.

Vitaminler vücutta enerji verici olarak kullanılamazlar. Metabolik faaliyetlerin gerçekleşmesi için gereklidirler. Vitamin eksikliği hayati sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle insan sağlığı için zorunludurlar.

Vitaminler genel olarak, yağda eriyen vitaminler ve suda eriyen vitaminler olarak 2 grupta toplanırlar.

Yağda Eriyen Vitaminler

  • A vitamini
  • D vitamini
  • E vitamini
  • K vitaminidir. Bu tarz vitaminler yağda çözünebildikleri için vücutta depo edilebilirler. Bu nedenle gereğinden fazla alımları insan sağlığını tehdit edebilir.

Suda Eriyen Vitaminler

  • B grubu Vitaminleri (b1-b2-b3-b6-b12 gibi)
  • C vitamini
  • P vitaminidir. P vitamini pek bilinmeyen, varlığından yeni yeni haberdar olduğumuz bir vitamin türüdür. Sitemizde P vitamini ile ilgili detaylı bilgi bulunmaktadır.

Bu tür suda eriyen vitaminlerin ortak özellikleri adları üzerinde suda çözünebilmeleridir. Bu nedenle depo edilemezler. Besinlerden günlük olarak alınmaları gerekir. Gereğinden fazla alınırlarsa vücuda herhangi bir zararları bulunmayıp idrar yoluyla vücuttan atılırlar.

A Vitamini Nedir?

a vitamini

A vitamini, yağda çözünebilen ve vücutta depo edilebilen bir vitamin grubudur. Tek bir vitamin olarak görülse de alt grubunda hayvansal ve bitkisel gıdalardan alınabilen, retinoidler (hayvansal olanlar) ve karotenoidler (bitkisel olanlar) bulunmaktadır.

A Vitamininin Eksikliğinde Neler Görülebilir?

A vitamini eksikliğinde;

  • Gece Körlüğü,
  • Göz Kuruluğu,
  • Kornea İltihabı,
  • Cilt Kuruluğu,
  • Saç Dökülmesi,
  • Solunum ve idrar yolu enfeksiyonları,
  • Çocuklar için yavaş büyüme ve gelişim görülebilir.

A Vitamininin Faydaları Nelerdir?

A vitamini;

  • Gece Körlüğünü Önler,
  • Çeşitli göz problemlerini engeller,
  • Cilde yumuşaklık ve parlaklık hissi verir,
  • Diş/Kemik oluşumu ve korunmasında etkilidir,
  • Saç dökülmelerini engeller,
  • Çeşitli enfeksiyonlara karşı direnci arttırır.
  • D vitaminin aktivasyonunu sağlar

Günlük A Vitamini İhtiyacı Ne Kadardır?

Günlük A vitamini ihtiyacı kişinin yaşına ve cinsiyetine göre değişmektedir.

0-6 ay arası: 400 mcg

7-12 ay arası: 500 mcg

1-3 yaş arası: 300 mcg

4-8 yaş arası: 400 mcg

9-13 yaş arası: 600 mcg

14 yaş ve sonrası: Erkeklerde 900 mcg, Kadınlarda 700 mcg

Hamile Bayanlarda: 770 mcg

Emziren Bayanlarda: 1300 mcg ‘dir.

A Vitamini Yan Etkileri Nelerdir?

Gerektiği kadar A vitamini alındığı durumlarda herhangi bir yan etkisi yoktur. Ancak A vitamini fazlalığında;

  • Baş ağrısı,
  • Yorgunluk,
  • Kalitesiz uyku,
  • Mide bulantısı,
  • Kusma,
  • Kaşıntı,
  • İshal,
  • Saç Dökülmesi,
  • Cilt Kuruluğu,
  • Eklem ve kemik ağrıları,
  • Bayanlarda adet düzensizliği görülebilir.

A vitamini Hangi Besinlerde Bulunur?

Bitkisel Gıdalar:a vitamini hangi vesinlerde bulunur

  • Patates,
  • Havuç,
  • Ispanak,
  • Marul,
  • Kavun,
  • Domates,
  • Kırmızı Biber,
  • Pırasa,
  • Greyfurt,
  • Bezelye,
  • Kayısı,
  • Maydanoz
  • Nane,
  • Brokoli

Hayvansal Gıdalar:

  • Süt
  • Karides
  • Yumurta
  • Somon Balığı
  • Peynir
  • Yoğurt
  • Ton Balığı
  • Tavuk, sığır, hindi, koyun eti
  • Ciğer

D Vitamini Nedir?

d vitamini

D vitamini yağda eriyebilen ve depolanabilen bir vitamindir. Kalsiyum ve fosforum emilimi için gereklidir. Özellikle çocukların kemik gelişiminde önemli rol oynar.

D Vitamininin Eksikliğinde Neler Görülebilir?

D vitamini eksikliğinde;

  • Kemik Hastalıkları
  • Kanserler
  • Bazı Enfeksiyonlar
  • Hipertansiyon
  • Koroner Kalp Hastalıkları
  • Nöropsikiyatrik Hastalıklar

D Vitamininin Eksiklik Belirtileri Nelerdir?

  • Halsizlik
  • Yorgunluk
  • Depresyon Eğilimi
  • Kramp Hissi, D vitaminin eksiklik belirtileri olabilir. Ayrıca kişi güneş enerjisinden yeteri kadar faydalanamıyorsa, D vitamini eksikliği görülebilir.

D Vitamininin Faydaları Nelerdir?

D vitamini;

  • Vücudun kalsiyum ve fosfor dengesini sağlar.
  • Kemik Erimesinin Önüne Geçer
  • Kemik oluşumunu sağlar.
  • Bağışıklık Sistemini Güçlendirir.
  • Kalbi güçlendirir.
  • Kanseri önler.
  • Cilt için yararlıdır.
  • Sindirim sistemine ve bağırsaklara iyi gelir.
  • Bazı hormonların düzenlenmesinde görev alır.

Günlük D Vitamini İhtiyacı Ne Kadardır?

Günlük D vitamini ihtiyacı yaşa göre değişmektedir.d vitamini

0-7 ay arası: 10 mcg

7-12 ay arası: 5 mcg

1-3 yaş arası: 15 mcg

4-70 yaş arası: 15 mcg

70 üstü: 20 mcg

(mcg = mikrogram)

D Vitamini Yan Etkileri Nelerdir?

Sadece besinlerle ve güneş ışığıyla alınan D vitaminden olumsuz etkilenme pek görülmez. Ancak D vitamini veya multivitamin takviyesi kullananlar için fazla D vitamini;

  • Kalp ve ciğerlerde kalsiyum birikimi
  • Zihin karışıklığı
  • Böbreklerde hasar
  • Böbrek taşı
  • Mide bulantısı
  • Kusma
  • Kabızlık
  • İştahsızlık
  • Kilo kaybı gibi etkiler gösterebilir.

D Vitamini Nerelerde Bulunur?

D vitamini güneş ışığından alınabilir. Güneş gören cilt D vitamini emilimini gerçekleştirir. Bunun dışında bazı besinlerde de D vitamini bulunmaktadır. İçeriğinde D vitamini bulunduran besinler;

  • Balık yağı
  • Somon balığı
  • Uskumru
  • Ton balığı
  • Sardalye
  • Karides
  • Süt ve süt ürünleri
  • Mantar
  • Yumurta
  • İstiridye
  • Kahvaltılık mısır gevrekleri, şeklinde sıralanabilirler.

E Vitamini Nedir?

e vitamini

E vitamini yağda eriyebilen bir vitamin türüdür. Bu nedenle vücutta depo edilebilirler. Fazlası idrar yoluyla vücuttan atılmaktadır.

E Vitamininin Eksikliğinde Neler Görülebilir?

E vitamini eksikliğinde;

  • Vücutta Ödem Oluşumu
  • Göz Rahatsızlıkları
  • Kansızlık
  • Halsizlik
  • Cinsel İsteksizlik
  • Kısırlık görülebilir.

E Vitamininin Faydaları Nelerdir ?vitamin e

E vitamini;

  • Bağışıklık sistemini düzenler.
  • Vücuttan toksinlerin atılmasını sağlar.
  • Damar sertliğini ve tıkanıklığını engeller.
  • Kansere karşı koruyucudur.
  • Göz ve cilt sağlığına faydalıdır.
  • Hafızayı güçlü tutmaya yardımcı olur.
  • Yaraların iyileşmesini hızlandırır.

Günlük E Vitamini İhtiyacı Ne Kadardır ?

Günlük E vitamini ihtiyacı yaşa göre değişmektedir. 2000 yılında yapılan bir araştırmaya göre önerilen E vitamini miktarı;

0-6 ay arası: 4mg

7-12 ay arası: 5mg

1-3 yaş arası: 6mg

4-8 yaş arası: 7mg

9-13 yaş arası: 11mg

14 ve üzeri: 15mg

Gebelik Dönemi: 15 mg

Emzirme Dönemi: 19 mg

E Vitamini Yan Etkileri Nelerdir ?

Yüksek dozda E vitamini alımı;

  • Mide, bağırsak gibi sindirim sistemi rahatsızlıklarına sebep olur.
  • Bulantı ve ishale sebep olabilir.

E vitamini Nerelerde Bulunur ?

  • Ayçekirdeği
  • Badem
  • Ispanak
  • Karalahana
  • Kuşkonmaz
  • Fındık Yağı
  • Badem Yağı
  • Aspir Yağı
  • Sarımsak
  • Yer Fıstığı
  • Fındık
  • Zeytin yağı
  • Yulaf Yağı
  • Havuç
  • Brokoli
  • Domates
  • Fesleğen
  • Kuru kayısı
  • Brüksel Lahanası

K Vitamini Nedir ?

k vitamini hangi besinlerde bulunur

K vitamini yağda eriyebilen bir vitamin türüdür. Bu nedenle vücutta (yağ dokusu ve karaciğerde) depolanır. Kanın pıhtılaşmasını sağlar. Vücutta, bağırsaklarda üretildiği gibi besinlerde hazır olarak da alınabilir.

K Vitamininin Eksikliğinde Neler Görülebilir ?

K vitamini eksikliğinde kontrolsüz, pıhtılaşmayan kanamalar görülebilir. Ancak malabsorbsiyon hastaları dışında görülme ihtimali düşüktür.

K Vitamininin Faydaları Nelerdir ?

  • Kanın pıhtılaşmasını sağlar.
  • Kemikleri kırılmaya karşı korur.
  • Karaciğer ve prostat kanserini önler.
  • Menopoz sonrası kemik erimesinin önüne geçer.

Günlük K Vitamini İhtiyacı Ne Kadardır ?

Günlük K vitamini ihtiyacı yaşa ve cinsiyete göre değişiklik göstermektedir.

0-6 ay arası: 2 mcg

7-12 ay arası: 2,5 mcg

1-3 yaş arası: 30 mcg

4-8 yaş arası: 55 mcg

9-13 yaş arası: 60 mcg

14-18 yaş arası: 75 mcg

19 yaş ve üzeri: 90 mcg

K Vitamini Yan Etkileri Nelerdir ?

K vitaminin hiçbir yan etkisi yoktur. Yapılan bazı çalışmalarda, fazla kullanımda dahi vücuda bir zararı olmadığı görülmüştür.

K vitamini Hangi Besinlerde Bulunur ?

  • Fesleğen
  • Adaçayı
  • Kekik
  • Ispanak
  • Karalahana
  • Taze Soğan
  • Brokoli
  • Brüksel Lahanası
  • Maydanoz
  • Marul
  • Havuç
  • Kereviz
  • Soya Fasulyesi
  • Böğürtlen
  • Dut
  • Ahududu
  • İncir
  • Armut

 

 

 

 

 

 

 

 

Bunları da sevebilirsiniz

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir