Supplement Nedir?
Supplementler, genellikle sporcular tarafından kullanılan besin takviyeleridir. Şiddetli antrenmanlar yapan bir sporcunun vücudu; karbonhidrata, proteine, aminoasitlere, vitamin ve minerallere normal bir insana göre daha fazla ihtiyaç duyar. Kişi, beslenme programını bu ihtiyaçlar doğrultusunda hazırlar. Ancak çeşitli sebeplerden dolayı beslenme programı yetersiz kalabilir veya sporcu günlük yaşantısından dolayı bazı yiyecekleri yemeye imkan bulamaz. Bu durumda supplementler, yani sporcu besinleri devreye girer.
Supplementler (Besin Takviyeleri) Zararlı Mıdır?
Supplementler doğal yollarla üretilen destekleyici besin takviyeleridir. Ülkemizde kötü gözle bakılan supplementler, dopinglerle veya diğer ilaçlarla karıştırılmaktadır. Ancak böyle bir kanı kesinlikle yanlıştır. Supplementler ilaç değildir.
Neredeyse bütün profesyonel sporcular vücutlarının ihtiyacına göre supplement kullanmaktadırlar. Hiçbir doktor besin takviyelerinin zararlı olduğunu söylemez. Supplementlerin ispatlanmış belirli bir zararı yoktur. Ancak doğal beslenmenin yerini tutamayacağı için önerilmez. Çünkü vücudun ihtiyacı olan her şey yediğimiz besinlerde bulunmaktadır. Yediklerimizin yetersiz kaldığı durumlarda besin takviyelerine başvurmak gerekir.
Tabii ki her şeyin doğalı makbuldür diyerek imkanımız varsa sporcu besinlerine yönelmeyip ihtiyaçlarımızı yediğimiz besinlerden karşılamalıyız. Ancak burada dikkat edilmesi gereken, soflarımızdan eksik etmediğimiz tuzun, şekerin veya kolanın supplementlerden çok daha zararlı olduğudur.
Kısacası;
- Supplementler, sporcu besinleri olarak da geçen besin takviyeleridir.
- İnsan sağlığına hiçbir zararı yoktur. Ancak doğal beslenmenin yerini tutmaz.
- Profesyonel sporcuların çoğu besin takviyeleri kullanır.
- Supplementler ilaç değildir.
- Vücudun ihtiyacı olan her şey, yediğimiz besinlerde bulunmaktadır.
- İnsan sağlığına zarar veren besinler; tuz, şeker, kola, sigara ve alkoldür.
Proteinler, amino asitlerin birbiri ile bağ yapması sonucu oluşur. Amino asitler ise kasların yapısına katılan en temel yapı taşlarıdır. Kasların gelişmesini sağlayan, metabolizmayı harekete geçiren etkileri vardır. Bu nedenle protein alımı kas yapımında oldukça önemlidir.
Protein Tozu Nedir?
Protein tozu, günlük protein ihtiyaçlarını normal beslenmeyle karşılayamayan sporcuların besin takviyesi olarak kullandıkları supplementlerdir. Whey, casein, kompleks, soya ve izole olmak üzere 5’e ayrılırlar. Çeşidine göre süt, yumurta, peyniraltı suyu gibi hayvansal ürünlerden elde edilirler.
Diğer tüm supplementlerde olduğu gibi, protein tozunun kullanım miktarı ve zamanı, sporcunun amacına ve tozun cinsine göre değişmektedir. Bu nedenle supplement alırken alınan supplementin ne şekilde kullanılacağı satıcıdan öğrenilmelidir.
Protein tozu kullanmakla, proteini besinlerden karşılamak arasında hemen hemen hiç fark yoktur. Sporcu imkanı varsa protein tozu yerine bu ihtiyacı günlük yediği besinlerden karşılamalıdır. Ancak çeşitli sebeplerden dolayı alınan protein miktarı günlük ihtiyacı karşılamıyorsa bu tarz besin takviyelerine başvurulabilir.
Özetlemek gerekirse;
- Piyasada genel olarak kullanılan 5 çeşit protein tozu vardır. Bunlar whey, casein, kompleks, soya ve izole protein tozlarıdır.
- Et, tavuk, yumurta, süt ve süt ürünlerinden doğal yollarla elde edilirler.
- Günlük protein ihtiyacının karşılanamadığı durumlarda besin takviyesi olarak kullanılırlar.
- Her supplementte olduğu gibi kullanım zamanı, protein tozunun cinsine ve sporcunun ihtiyaçlarına göre değişmektedir.
- Günlük yeteri kadar protein alan bir sporcunun protein tozu kullanmasına gerek yoktur.
- Protein tozları ilaç değil, besin takviyesidir.
Amino Asit Nedir?
Amino asitler proteinlerin yapı taşlarıdır. Birbirleri ile bağ yapmaları sonucu proteinleri meydana getirirler. Proteinler de bilindiği gibi kas gelişimi için oldukça önemlidir.
Amino Asit Ne İşe Yarar?
Amino asitler kasların yapısına katılan, dayanıklılığını sağlayan en önemli kaynaklardan biridir. Yoğun antrenman yapanlar ve antrenman sonrası kas ağrısı yaşayanlar için amino asitler oldukça faydalıdır. Sindirimi kolay olduğu ve etkisini bir an önce gösterdiği için vücut geliştirmecilerin vazgeçilmezidir. Supplementleri toz, tablet veya sıvı şeklinde olabilir.
Amino asitler esansiyel ve esansiyel olmayan aminoasitler olarak ikiye ayrılırlar. Yani vücutta üretilen ve üretilemeyip dışarıdan alınması gerekenler… Esansiyeller yani dışarıdan alınması gerekenler, daha çok hayvansal kaynaklı ürünlerden olmak üzere yediğimiz içtiğimiz besinlerden karşılanmaktadır. Ancak beslenmemiz, vücudumuzun ihtiyacını karşılayacak düzeyde olmayabilir. Örneğin supplement olarak da bulunan kreatin amino asidi, 1 kilo kırmızı ette 1 gram bulunmaktadır. Sporculara günlük 5-6 gram kreatin önerildiğinden bu miktarı karşılamak günlük beslenmeyle neredeyse imkansızdır. Kişi günde 5-6 kilo kırmızı et yese bile bu durum farklı sağlık sorunlarını da beraberinde getirecektir. Bu nedenle kreatin supplement olarak kullanılmaktadır.
Amino Asitler Zararlı Mıdır?
Amino asitlerin de diğer supplementler gibi herhangi bir zararı yoktur. Gerekli olduğu durumlarda besin takviyesi olarak kullanılabilirler.
Karbonhidrat Nedir?
Karbonhidratlar 1.dereceden enerji verici besinlerdir. Sporcunun daha iyi antrenmanlar çıkarabilmesini ve antrenman sonrası vücudun kendini daha çabuk toparlamasını sağlar. Bunun dışında su ve minerallerin vücutta tutulmasına yardımcı olur, proteinlerin enerji için kullanılmasına gerek duyulmadığı için kas kaybını engeller.
Karbonhidrat Tozu Nedir?
Karbonhidrat tozu, sporcular tarafından besin takviyesi olarak kullanılan supplementlerdir. Vücut geliştirmeyle uğraşan bireyin vücudu tıpkı proteinlere olduğu gibi karbonhidratlara da normal bir insan vücudundan daha fazla ihtiyaç duyar. Günlük beslenmeyle yeteri kadar alınamayan karbonhidratlar, karbonhidrat tozu kullanılarak telafi edilebilir. Bunda herhangi bir sakınca yoktur.
Kilo Almak İçin Karbonhidrat Tozu
Karbonhidratların 1.dereceden enerji verici olduğunu söylemiştik. Yani yediğimiz besinlerle alınan karbonhidratlar günlük hayatta ve antrenmanlarda enerji olarak kullanılır. Dışarıdan alınan karbonhidrat takviyesi ise vücutta depolanarak kilo alımına yardımcı olur. Bu nedenle kilo almak isteyenlere karbonhidrat tozu önerilir.
Günlük yeteri kadar karbonhidrat alabilen sporcular, karbonhidrat tozuna gerek duymayabilir. Burada kişi, kendi ihtiyacına göre karar vermelidir.
