SİYATİK SİNİR SIKIŞMASI (SİYATİK)

Siyatik bel ağrısı, kalça ağrısı ve bacağa kadar yayılan ağrı, elektriklenme, karıncalanma ve uyuşmanın genel adıdır. Halk arasında ‘siyatik’ olarak bilinen sendrom siyatik sinirin sıkışması sonucu bel ve kalça ağrısı, bacak ve baldıra kadar uzanan elektriklenme, karıncalanma belirtiridir. Bu yazımızda ağrılarınızın ve şikayetlerinizin siyatik sinir sıkışmasına bağlı olup olmadığına dair herşeyi bulabilirsiniz.

Siyatik Nedir ? Siyatik Sinir Nedir ?

Siyatik omurgamızdaki lumbosakral pleksusdan çıkan L4-L5-S1-S2-S3 omurgalarından köken alarak kalça ve bacağa kadar uzanan sinirin ismidir. Siyatik sinir tek bir sinir olup omurgamızdaki 5 farklı terminalden çıkarak oluşması siyatik ağrısına birçok nedenin etki edebileceği ve siyatik ağrısının tedavisinde farklı yöntemlerin uygulanması gerektiğini anatomik olarak bildirmektedir.

Siyatik Neden Olur ? Siyatik Sinir Sıkışması Nedenleri ?

Siyatik genellikle aniden başlayan sürekli veya gelip geçici ağrılara neden olan bir yaralanmadır. Siyatik ağrısı bazı durumlarda karın içi basıncın artması ile daha da şiddetlenebilir. Örneğin öksürme, hapşırma veya kahkaha atma anında siyatik ağrısı şiddetlenebilir.

Siyatiğin en yaygın nedeni L4-L5-S1-S2-S3 düzeylerinde bel fıtığına bağlı siyatik sinirin sıkışmasıdır.

Siyatiğin diğer nedenleri ise

• Kanal daralması ,
• Bel kayması,
• Kalça kaslarının spazmı özellikle priformis sendromu,
• Kireçlenmeye bağlı eklemlere fazla yük binmesi,
• Bel, kalça ve bacak kaslarının zayıflığı,
• Hamilelikte kalça ve bel kaslarının aşırı kullanılmasına bağlı kasların spazmı sonucu siyatik sinirin sıkışması,
• İnme veya beyin kanaması,
• Hamsting yaralanması,
• Siyatik sinir yolunda ödem,inflamasyon veya kanama

SİYATİK BELİRTİLERİ 

Siyatik ağrısının belirli bir şekli yoktur. Siyatiğin birçok nedeni olduğu için nedene bağlı siyatik belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Siyatik belirtilerinin en yaygın şekilleri ise şunlardır: Kalçada keskin bir ağrı, kalçada elektrik çarması, kalçadan başlayıp bacaklara kadar uzanan karıncalanma, elektriklenme, belde ve kalçada rahatsızlık hissi siyatik belirtileridir. Siyatik bel ve bacaktaki en uzun hatta sahip sinir olduğu için bel, kalça ve bacak ağrısında, bacağa yayılan elektriklenme ve karıncalanmanın %80 sebebidir. Siyatik ağrısının belirtilerinden bir veya birkaçı sizi rahatsız ediyorsa önemli olan siyatik sinirin neden sıkıştığının tespit edilmesi ve siyatik siniri sıkıştıran durumun ortadan kaldırılmasıdır.

Siyatik belirtileri yukarıda yazılanların yanında siyatik ağrısı sürekli veya ara ara meydana gelebilir. Siyatik arğısı öksürme, hapşırma ile şiddetlenebilir. Oturma, öne eğilme, uzun süreli oturma veya oturmadan ayağa kalkma esnasında siyatik sinir sıkışarak siyatik belirtilerini oluşturur. Siyatik sinirin sıkışmasına derecesine bağlı duyu bozukluğu, güçte ve reflekste azalmalar ortaya çıkabilir. Ayrıca yürüme esnasında ayak düşmesi, dizin aniden boşalması siyatik belirtilerinin nörolojik semtomlarıdır.

Ağrılarınızın Kaynağı Siyatik Sinirden mi Kaynaklı?

Klinikte bel ağrısının siyatik kaynaklı olup olmadığını değerlendiren temel testlerden biri slump testtir. Bu test kontrollü olarak sinirin gerilerek ağrının siyatik kaynaklı olup olmadığını gösterebilir. Bu test klinikte kullanılan testlerden sadece 1 tanesi olup bu test sonucu ağrınızın olmaması kesinlikle siyatik sinire baskı olmadığı anlamına gelmez. Aşağıdaki siyatik testinde şekildeki gibi oturulur , ayak ve ayak parmakları yukarı doğru kaldırılırken dizde düzleştirilir bu esnada boynumuzu bükerek çenemizi sternum kemiğine değdirmeye çalışırız. Bu esnada yukarıda bahsettiğimiz siyatik belirtileri meydan geliyorsa bel ve kalça ağrınızın sebebi siyatik sinire bağlıdır.

Bel, kalça ve bacak ağrısının değerlendirilmesinde kullanılan diğer testler aşağıda olup testleri tek başınıza yapabilir test esnasında siyatik belirtileri meydana geliyorsa bel,kalça veya bacak ağrınızın nedeni siyatik sinire bası sonucu gerçekleşiyor demektir.

SİYATİK AĞRIM BEL FITIĞINDAN KAYNAKLI MI ?

Farklı seviyedeki bel fıtıkları siyatik siniri farklı terminallerden sıkıştırdığı için tüm bel fıtıklarına bağlı siyatik sinir sıkışmasına benzer siyatik belirtileri oluşmaz. Aşağıda farklı seviyedeki bel fıtıklarına bağlı farklı siyatik belirtilerini bulabilirsiniz.

L4: L4 seviyesindeki bel fıtığına bağlı siyatik sinir sıkışmasında resimdeki L4 yazılı bölgede ağrı, karıncalanma ve uyuşma hissedilir. Bacağınızı bükülü halden düzleştirirken zayıflık hissedersiniz ve bacağınızda titreme hissedersiniz.

L5: L5 seviyesine bağlı bel fıtığında resimdeki L5 yazan bölgelerde ağrı, karıncalama ve uyuşma hissedilir. Siyatik belirtileri ayağa ve başparmağa kadar uzanabilir.

S1: S1 siniri sıkıştığında veya tahriş olduğunda, ayağınızın dış kısmında ağrı, karıncalanma ve uyuşma hissedersiniz. Ayrıca topuğunuzu yerden kaldırırken ve parmak uçlarında dururken zayıflık yaşanabilir.

SİYATİK TEDAVİSİ

Siyatik tedavisinde genellikle buz veya sıcak kullanılır. Sıcak veya buz genellikle etkilenen bölgeye 2 saatte bir 20 dakika uygulanabilir.
İlaçlar genellikle Siyatik tedavisi için reçete edilir, ancak klinik çalışmalardan elde edilen kanıtlar, ağrıyı hafifletmek için analjezik kullanımının sınırlı olduğunu gösteriyor . Araştırmalar  plasebo ile NSAID’ler, analjezikler ve kas gevşeticiler arasında önemli bir fark göstermemiştir. Opioidlerin ve bileşik ilaçların kullanımına ilişkin sınırlı kanıt vardır. Sonuç olarak kremler ,ağrı kesici krem veya haplar siyatik ağrısını geçirmekte çok etkili değildir.

Şiddetli siyatik ağrılarında sıklıkla epidural steroid enjeksiyonu kullanılır. Bu tedavi, enflamasyonu ve ağrıyı azaltmak için etkilenen bölgeye steroid enjeksiyonu kullanılır. Etkiler geçicidir ve bir haftadan bir yıla kadar sürebilir. Epidural enjeksiyonlar her hasta için başarılı değildir.

Siyatik ağrılarının en ilerlemiş hali için cerrahi bir seçenek olabilir. Cerrahi, siyatik ağrısının altta yatan nedenini ortadan kaldırma amaçlı gerçekleştirilir. Altta yatan neden lomber spinal stenoz olduğunda, lomber laminektomi ameliyatı önerilir. Bu ameliyatla, sinir kökünü sıkıştıran kemik ve / veya disk materyalinin küçük kısmı çıkarılır. Diskin fıtıklandığı durumlarda, bir mikrodesektomi önerilmektedir. Bu ameliyatla küçük bir açıklık yaratılır ve büyütme kullanılarak fıtıklaşmış diskin siniri sıkıştıran kısmı çıkarılır.

Siyatik ağrısının tedavisinde dikkat edilmesi gereken nokta ağrının neden ve nereden kaynaklandığıdır. Öncelikle ağrının azaltılıp veya ortadan kaldırılması ardından bozulmuş vücut mekaniğinin düzeltilmesi siyatik ağrısının fiziktedavisinin temelini oluşturur.

SİYATİK AĞRISI FİZİK TEDAVİSİ 

Siyatik ağrısının tedavisinde ilaç ve kremlerin fayda vermemesi, cerrahinin riskli olması nedeniyle siyatik ağrısı tedavisinde temel yol fiziktedavidir. Alabiliceğiniz en iyi fiziktedavide ağrılarınızın yanında siyatik ağrısının nedeninin tespit edilmesi ve siyatik ağrısına neden olan etkenin düzeltilmesi veya ortadan kaldırılması gerekmektedir. Siyatik ağrısında masaj, akupunktur, kuru iğneleme,Gtos tedavisi, kupa terapisi,manuel terapi gibi yöntemler ağrınızı azaltsada önemli olan siyatik ağrısının nedeninin belirlenmesidir. Hiçbir tedavi yöntemi tek başına siyatik ağrısını tedavi etmez. Bu yüzden vücudunuzu iyi şekilde değerlendirmeyen, ağrılarınızın kaynağı hakkında sizi bilgilendirmeyen ve değerlendirmeler sonucunda size özel tedavi ve egzersiz planını oluşturmayan fiziktedavi merkezlerinden uzak durun. Aşağıda siyatik ağrısının tedavisine yönelik birçok video bulabileceksiniz. Videolardan ağrılarınızı ARTTIRMAYAN veya AĞRI OLUŞTURMAYAN egzersiz yöntemlerini uygulayarak siyatik ağrınızı kendi kendinize tedavi edebilirsiniz. Siyatik ağrınızda ve tüm sakatlıklarınızda egzersiz yaparken temel ölçü egzersiz esnasında ağrı oluşmamasıdır. Bu yüzden ağrıya neden olan egzersizleri yapmamanız ve egzersiz programını düzenli olarak uygulamanız gerekmektedir.

Bu videodaki egzersizlerin tamamı 10-15 tekrar ve 2 set halinde yapılıp haftada minimum 4 gün yapılmalıdır.

GERME EGZERSİZLERİ

Germe egzersizleri kalça üzerinde siyatik sinire bası olan durumlarda ağrının hafiflemesini ve basının kalkmasını sağlamaktadır. Germe egzersizleri video serisinde her germe egzersizini 20-30 saniye gerilmiş pozisyonda kalmalı ve 10 tekrara kadar yapabilirsiniz.