ROMATİZMA NEDİR ?

Romatoid artrit (Romatizma) (eklem iltihaplanması veya iltihaplı romatizma isimleriyle bilinerek, eklem iltihaplanması ve eklemlerin dışında farklı sistemleri etkileyen sistemik bir otoimmün hastalıktır. Romatizma (eklem iltihaplanması) belirtileri altı aydan kısa süredir varsa erken, semptomlar 6 aydan uzun süredir mevcutsa yerleşik olarak tanımlanır.

Romatoid artrit (eklem iltihaplanması) için mevcut bir laboratuvar testi yoktur. Romatoid artritli (eklem iltihaplanması) hastaların tedavisi hem farmakolojik hem de farmakolojik olmayan tedaviler gerektirir.

ROMATİZMA NASIL OLUŞUR ? NEDENİ NEDİR ?

Romatizma (eklem iltihaplanması) sebebi bilinmemektedir. Ancak romatizmanın oluşumu genetik veya vücutta sonradan oluşan enzimlerin eklemlerde ve diğer dokularda bulunan sinovyal sıvılarda iltihaplanma oluşturmasına bağlı romatizma (eklem iltihaplanması) meydana gelir. Eklemlerdeki sürekli iltihaplanma durumu kemik yıkımına, eklem aralığının daralmasına ve eklemlerin sertleşerek kemikleşmesene neden olur.

Romatizma (eklem iltihaplanması) kadınlarda erkeklere kıyasla 2-3 kat fazla görülür.

Romatizma (eklem iltihaplanması) oluşturan faktörler :

• Ailedeki bireylerde romatizma varlığı
• Alkol tüketimi
• D vitamini düşüklüğü
• Hava kirliliği, sigara tüketimi
• Obezite
• Azalan balık ve omega 3 tüketimi Romatizma (eklem iltihaplanması)‘an yol açan nedenlerdir.

Romatizma (eklem iltihaplanması) Belirtileri 

Romatoid artrit (romatizma-eklem iltihaplanması) vücuttaki hemen hemen her organı etkileyebilir

• En önemli üç şikayet ağrı, sabah tutukluğu ve yorgunluktur.
• Kas gücü, kas dayanıklılığı ve aerobik dayanıklılık, sağlıklı hastalara kıyasla romatoid artritli hastalarda tipik olarak azalır.
• Romatizmalı hastaların %80-90’ında servikal omurga (boyun tutulması) tutulur, bu da ligamentöz gevşekliğin (en sık olarak birinci ve ikinci servikal omurlar arasındaki) neden olduğu instabiliteye yol açabilir. baş ağrısı ve parmaklarda karıncalanmaya neden olabilir.
• Romatizmalı bireylerin, kendi yaşıtlarına göre işlevsel sakatlığa sahip olma olasılığı 8 kat daha fazladır.

Daha ayrıntılı romatizma (eklem iltihaplanması) belirtileri :

Romatoid artritte eklem şikayetleri ön plandadır. RA’nın en yaygın belirtileri şunlardır: 

• Ellerin küçük eklemlerinin poliartriti: proksimal interfalangeal (PIP), metakarpofalangeal (MCP) eklemler ve bilekte şekil bozuklukları ,ağrı ve eklem tutuklulukları görülür.
  
• Genellikle eklem tutulumu sinsi bir şekilde ortaya çıkar, ancak bazı durumlarda eklem tutulumu haftalar boyunca veya bir gecede ortaya çıkabilir. 
• Yaygın olarak etkilenen diğer eklemler arasında bilek, dirsekler, omuzlar, kalçalar, dizler, ayak bilekleri ve metatarsofalangeal (MTP) eklemler bulunur.
• Sabahları eklemlerdeki sertlik, genellikle bir saatten fazla olmak üzere birkaç saate kadar sürebilir. Hastanın fleksör tenosinovit nedeniyle “tetik parmağı” olabilir.

Yandaki fotoğraflta görüldüğü gibi en belirgin ulnar deviasyonlu MCP eklemlerinde eroziv subluksasyon ile romatoid artritin gelişmiş özellikleri bulunmaktadır. Ulnar-karpal artikülasyonda da belirgin dejeneratif değişiklik görülür. Ayrıca özellikle MCP bölgelerindeki osteopeniye dikkat edin.
Muayenede,

• Sinovit olarak adlandırılan PİP, MCP el bileği, diz eklemlerinde şişme, sertlik, deformite ve hassasiyet olabilir ve hareket açıklığında azalma olabilir.
• Deformite, ağrı, güçsüzlük ve fonksiyon kaybına neden olan kısıtlı hareketlilik.
• Romatoid artritli hastaların %20’sinde romatoid nodüller bulunabilir; bunlar dirsek, topuk ve ayak parmaklarındaki ekstansör yüzeylerde meydana gelir.
• Hastalığın seyrinin ilerleyen dönemlerinde hasta, yaka çiçeği (PİP’de fleksiyon ve DİP’de ekstansiyon), kuğu boynu (DİP’de fleksiyon ve PİP’de ekstansiyon) deformiteleri, MCP eklemlerinin subluksasyonu ve ulnar deviasyon ile başvurabilir.
• Romatizmaya eşlik edebilen diğer hastalıklar karpal tünel sendromu, tenosinovit ve parmak deformitelerinin varlığını içerebilir.
• Eklemlerdeki şişlik, palpasyona bağlı ağrı, harekete bağlı ağrı, hareket açıklığında azalma, deformasyon ve instabilite gözlemlenir. 
• Simetrik eklem şişmesi ve hassasiyeti, sabah tutukluğu, pozitif romatoid faktör (RF), yüksek akut faz reaktanları ve eroziv kemik kaybının radyografik kanıtı gibi ayırt edici semptomlar.
• RA’lı kişilerde fonksiyonel düşüşün önemli belirleyicileri yavaş yürüme ve zayıf tutuştur.

ROMATİZMA NASIL TEŞHİS EDİLİR ?

Teşhis Prosedürleri

Romatizmalı hastaların kan tahlillerinde laboratuvar değerlendirmesi mutlaka yapılmalıdır

1. • Romatoid faktör (IgG’nin Fc kısmına karşı antikor). varlığı romatizmal hastalıklarda mutlaka değerlendirilmelidir.
   • Anti-sitrüline protein antikorları (ACPA), daha sonra RA teşhisi konan erken artritli hastaların yaklaşık %50’sinde bulunur.
   • Akut faz reaktanları, eritrosit sedimantasyon hızı (ESR) ve C-reaktif protein (CRP), artritin aktif fazında yükselebilir.

2. Romatoid artritin (iltihaplı romatizma) varlığı için genellikle her iki el ve ayak röntgeni çekilir 

3. Manyetik rezonans görüntüleme ( MRG ) ve eklemlerin ultrasonu , erozyonları bir röntgenden daha erken tespit eder. MRG ve US, sinovit ve eklem efüzyonunu belirlemede klinik muayeneden daha duyarlıdır

Sonuç olarak İLTİHAPLI ROMATİZMA (romatizm) tanısı ancak 3 değerlendirme yöntemi ile anlaşılır. Laboratuvar testleri, MRI ve X-ray görüntülemesi olmadan romatizma tanısı konulması yanlış olup diğer hastalıklarla karışabilmektedir 

Romatizma ile benzer belirtiler gösteren diğer hastalıklar

• Lupus
• Kronik Lyme hastalığı
• osteoartrit
• septik artrit
• psoriatik artrit
• Sjögren sendromu
• sarkoidoz

ROMATİZMA TEDAVİSİ

Romatizma (iltihaplı romatizma) tedavisi 3 parçadan oluşur. 

• Beslenme
• Fizik tedavi
• İlaç tedavisi

BESLENME

Diyet müdahaleleri, ağrı, eklem sertliği, şişme, hassasiyet ve hastalığın ilerlemesiyle ilişkili sakatlık gibi hastalık semptomlarının azaltılmasında önemli faydalar göstermektedir

Bu nedenle ;

• İşlenmiş gıdalar, yüksek tuz, yağ, tereyağı, şeker ve hayvansal ürünler gibi iltihaplanmaya neden olan gıdalardan kaçınılmalıdır.
• Kemik sağlığını geliştirecek vitamin ve mineraller ,multivitaminlerin kullanılması romatizma ilerleyişini ve alevlenmesine azaltmaktadır.

Bu nedenle romatizma(iltihaplı romatizma) durumunda en yakın diyetisyene başvurarak size özel beslenme programını belirlemelisiniz.

FİZİK TEDAVİ

Romatizma (iltihaplı romatizma) ağrısı, eklem sertliği , ödem ve günlük hayatta yaşanan zorlukların tedavi edilmesi için uzman fizyoterapistler tarafından yapılan ayrıntılı değerlendirme ile 

• Yumuşak doku mobilizasyonları
• Eklem mobilizasyonları
• Fasyal gevşetme yöntemleri
• Lenf drenaj masajları
• Medikal masajlar
• Kişiye özel egzersizler 
• Su içi aktiviteler romatizma (iltihaplı romatizma) tedavisini oluşturur.

Ancak romatizma tedavisinde ki egzersiz tedavisi ayrı bir önem taşır

• germe
• kuvvetlendirme 
• dayanıklılık
• aerobik kapasite
• Kondüsyon
• Denge ve proprioception eğitim
• Stabilizasyon ve koordinasyon egzersizleri kişiye özel belirlenlenmeli ve belirli bir seviyeye uygun şekilde ilerlenmelidir.

Bu nedenle romatizma fiziktedavisinde alanında uzman fizyoterapistlerden destek alınmalı , yukarıdaki bilgiler dahilinde hizmet alınmalıdır.

Romatizmada bilinçsizce yapılan egzersizler hastalığın alevlenmesine , eklem şişliği ve sertliğinin artmasına sebebiyet verir.

İLAÇ TEDAVİSİ

Tedavide kullanılan ilaçlar şunlardır:

• steroid olmayan antienflamatuar ilaçlar (NSAID’ler)
• hastalık modifiye edici anti-romatizmal ilaçlar (DMARD’lar)
  • geleneksel sentetik DMARD’lar (csDMARD’lar): örneğin metotreksat, leflunomid, prednizolon
  • biyolojik DMARD’lar (bDMARD’lar): örneğin TNF-α inhibitörleri (örn. infliximab), tocilizumab, abatacept, rituxumab
  • hedeflenen sentetik DMARD’lar (tsDMARD’lar): örneğin tofacitinib

ROMATİZMA AĞRILARINA NE İYİ GELİR ? ROMATİZMA AĞRISI NASIL GEÇER ?

Romatizma ağrısı, eklemlerdeki inflamasyon sonucu eklem sıvılarının beslenememesi sonucu oluşur. Romatizma ağrı kesici kremler genelde ısıtıcı veya soğutucu mental içeren kremler olup ağrının sadece o anlık azalmasını sağlarken ,romatizma ağrısını tedavi etmez. 

İltihaplı romatizma ağrısının bitkisel tedavisi ; kemikleri ,eklemleri  besleyen ,  iltihaplanmayı azaltan bitkilerden oluşmalı ve bu bitkilerin özlerden oluşan kremler romatizma ağrısının bitkisel tedavisini oluşturur.

Yüzyıllardır eklem, kemik ve iltihaplanma için kullanılan karakafes bitkisi romatizma ağrısının bitkisel tedavisinde en faydalı bitkidir. Almanya’da Beinwell ve comfrey olarak bilinen karakafes bitkisinin özünü içeren kremler romatizma ağrısının tedavi edilmesinde son derece etkilidir.

Türkiye’de yüksek oranda ilk ve tek karakafes otu içeren isokinetic krem romatizma ağrısının bitkisel tedavisinde en etkili kremdir. İçeriğindeki karakafes otu özü, kenevir özü ve diğer moleküler yapıdaki içerikler romatizma ağrısı , eklem iltihabı ve eklem sertliğinin tedavisinde oldukça etkilidir.

Romatizma ağrısı olan bölgeye hem masaj hem de sarılarak uygulanabilen isokinetic krem, elit sporcular için tasarlanmış olup güvenle kullanabileceğiniz en etkili bitkisel romatizma kremidir.