DERİN VEN TROMBOZU NEDİR?

Baldır ağrısına neden olan durumlardan biride derin ven trombozudu.Derin ven trombozu veya DVT damarlarda biriken kan pıhtısıdır.Özellikle ameliyat veya uzun mesafe yolculuklar sonrası baldırda ağrıya neden olur.Baldırdaki ağrıya neden olabilicek birçok faktör olduğundan teşhis edilmesi zordur.Aşağıda  derin ven trombozu nedir, derin ven trombozu tedavisi, derin ven trombozu belirtileri, derin ven trombozu nedenleri , tanısı, derin ven trombozu ayırıcı tanısı, tedavisi, ameliyatı  hakkında herşeyi bulabiliceksiniz.

DERİN VEN TROMBOZU ANATOMİSİ

Alt extremiteye yayılan ana venler yüzeyel kaslara,derine yayılan damarlanmalara ise derin ven olarak nitelendirilir.Soleal venler peroneal ve tibial kaslara drenaj yaparken,gastrocnemius toplardamarı popliteal damara drenaj yapar.Tromboz kanın pıhtılaşması anlamına gelir ve kan akımının yavaşlaması sonucu gelişir.Primer olarak tromboz(pıhtı)bacağın derin ve yüzeyel damarları arasında oluşur. Zamanla pıhtının yayılması venöz tıkanıklığa,tromboemboliye ve kalp kapakçıklarında hasara neden olabilir.

Derin Ven Trombozu Nedenleri ?

Derin ven trombozu damarda oluşan kan pıhtısıdır.Özellikle cerrahi sonrası,hava basıncı değişikliği ile birlikte uzun süre hareketsiz kalındığında kan akışı zayıflaması sonrası oluşur. En sık baldırda görülür.

Özellikle 50 yaş üzerinde dolaşımı zayıflamış ve kilolu kişilerde görülür.Genç,fit bireylerde beklenen bir durum değildir.

   DERİN VEN TROMBOZUNDA EN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN ŞEY 

Bir fizyoterapist veya masör DVTyi yanlış teşhis etmesi sonucu masaj veya diğer müdahaleler ile trombozu dağıtmaya çalışırsa kan pıhtısını serbestleştirerek kalp krizi,pulmoner emboli veya kalp,akciğer veya beyine emboli atmasına neden olablir.

DERİN VEN TROMBOZU BELİRTİLERİ

• Baldırda veya tüm bacağın şişmesi
• Ayak parmaklarının yukarı çekilmesi(dorsiflexion) ile artan hassasiyet
• Baldır krampı
• Bacağın kızarıklığı(renk değişimi)
• Baldır ağrısı
• Baldırın şişmesi,
• Diz altındaki ödem
• Ciddi tıkanıklarda morarma
• Cilt sıcaklığında artma derin ven trombozundaki temel belirtilerdir.

DERİN VEN TROMBOZU TANI

Derin ven trombozunda klinik testler genellikle güvenilmezdir. Derin ven trombozunun tanısı en iyi ultrasonografi ve venografi taraması ile konulur. Aşağıdaki bazı testler derin ven trombozu ile ilgili klinik bilgi verir.

DERİN VEN TROMBOZU TESTİ

HOMANS’ SİGN TESTİ

Derin ven trombozu testinde en sık kullanılan klinik uygulamadır.Hastanın ayağı diz düz pozisyonda pasif olarak dorsiflexion(ayak parmaklarının yukarıya doğru kaldırılması) getirilirken baldrıdaki ağrı testin pozitif olduğunu veya  dvt göstergesidir.Ayrıca baldırın palpasyonundaki aşırı hassasiyettede dvt den şüphelenilmelidir.(9)

D-DİMER TESTİ

Ayaktan hastalar için en iyi şekilde uygulanabilen test olarak kullanılır.Kan testi alınarak fibrin bozulma oranı incelenir.

ULTRASONOGRAFİ

Güvenilirliği %95 olup ilglili damarların görüntüsünün alınması için 3-7.5 MHz bir dönüştürücünün kullanıldığı bir tanı yöntemidir. (6)

VENOGRAFİ

Derin ven trombozu için altın standartta bir test olarak kabul edilir.Ancak bu test invazivdir ve bazı riskler taşır.Bu işlem özel bir boya ile kemik iliği veya damarlara enjekte edilir daha sonra bu yapıların röntgenlenmesini içerir.(6)

DERİN VEN TROMBOZU TEDAVİSİ

Bir DVT ‘den şüpheleniliyorsa hemen tıbbi yardım alınmalıdır. Hekim kontrolünde yapılıcak test ve tanıyı doğrulayan taralamalar sonucu derin ven trombozu tedavisine başlanır.

Tedavi genellikle bir hafta boyunca Heparin olarak bilinen bir anti-pıhtılaşma maddesinin günlük enjeksiyonlarını içerir. Bunu takiben 6 ay süreyle günde bir kez hap biçiminde alınan ikinci bir anti-pıhtılaşma ilacı Warfarin alınır.Bu süre zarfında hastanın ilaçları doğru dozda olduğundan emin olmak için düzenli kan testleri yapılmalıdır.

Çok fazla warfarin kanama riskini arttırır ve çok azı pıhtı atma riskini arttırır

Önemli – Warfarin, doğum kusurlarına neden olabileceğinden hamile olan hastalarda kullanılmamalıdır.

DERİN VEN TROMBOZU KOMPRESYON ÇORABI

Derin ven trombozu tanısı konulduktan 1 ay sonrasında kullanılmaya başlanıp en az 1 yıl devam edilecek şekilde rutin olarak kullanılmalıdır.

DERİN VEN TROMBOZU AYIRICI TANI

Aşağıdakiler baldır ağrısına neden olabileceğinden derin ven trombozu tanısı konulurken test ve görüntüleme sonuçları ile aşağıdakiler ayırt edilmelidir.

• Fibula şaft kırığı
• Derin ven trombozu,
• Hematom,
• Aşil tendon kopması,
• Baldır zorlanması,
• Akut posterior kompartman sendromu,
• Kas krampları

DERİN VEN TROMBOZU RİSK FAKTÖRLERİ

Birçok faktör derin ven trombozu(DVT) gelişmesi riskini arttırır.Aşağıdaki faktörlerden bir veya birkaçına sahip olmak dvt riskini arttırır:

Genetik Kan Pıhtılaşma Bozukluğunu : Bazı insanlarda kan pıhtılaşmasını daha kolay hale getiren genetik bozukluklar vardır.Bu durum tek başına bir veya daha fazla diğer risk faktörü ile birleşmedikçe derin ven trombozuna neden olmaz.

Hastanede kalış süresinin uzaması veya felç gibi durumlarda uzun süreli yatak istirahati:  Vücudumuzdaki kaslarımız (özellikle ayak ve bacak kasları ) hareket etmeyi sağlamanın yanında kan dolaşımını da sağlar.Bu yüzden bacaklarınız uzun süre aynı pozisyonda hareketsiz bir biçimde kaldığında kan dolaşımında bozukluklar oluşarak kan pıhtılaşma riski artabilir.

Yaralanma veya Ameliyat : Ameliyat veya ciddi yaralanma sonrası damar ve kaslarınızdaki travma dolaşım bozukluğu yaratarak kan pıhtılaşma riskini arttırır.

Gebelik: Gebelik, pelvis ve bacaklardaki damarların üzerindeki basıncı arttırır. Kalıtsal pıhtılaşma bozukluğu olan kadınlar özellikle risk altındadır. Gebelikten kaynaklanan kan pıhtılaşma riski, bebek doğduktan sonra altı haftaya kadar sürebilir.

Doğum kontrol hapları (oral kontraseptifler) veya hormon replasman tedavisi: Her ikisi de kanın pıhtılaşma riskini artırabilir.

Fazla kilolu olmak :Fazla kilolar, pelvis ve bacaklardaki damarların üzerindeki basıncı arttırır.

Sigara içmek: Sigara, kan pıhtılaşması ve dolaşımı etkileyerek DVT riskini artırabilir.

Kanser: Bazı kanser türleri kanınızdaki pıhtı maddeleri artırır. Bazı kanser tedavileri de kan pıhtılaşma riskini arttırır.

Kalp yetmezliği: DVT ve pulmoner emboli riskinizi arttırır. Kalp yetmezliği olan kişilerin kalp ve akciğer fonksiyonları sınırlı olduğundan, küçük pulmoner emboli nedeniyle ortaya çıkan belirtiler daha belirgindir.

Enflamatuar barsak hastalığı. Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gibi bağırsak hastalıkları, DVT riskini arttırır.

Derin ven trombozu veya pulmoner emboli ile ilgili kişisel veya aile öyküsü: Kendinizde veya ailenizden birinde bunlardan biri veya her ikisi de varsa, DVT geliştirme riski daha yüksektir.

Yaş: 60 yaş üstü kişilerde, DVT riski artar.

Uçak ve benzeri seyahatlerde uzun süre oturmak. Bacaklarınız saatler boyu sabit kaldığından baldır kaslarınız kasılmaz,( normalde kan dolaşımına yardımcı olurlar.) Bu nedenle dolaşım bozularak kan pıhtısı riski oluşabilir.

DERİN VEN TROMBOZU EGZERSİZİ

Derin ven trombozunun herhangi bir ameliyat sonrası gelişme riski çok yüksektir.Videodaki derin ven trombozu egzersizleri yapılarak derin ven trombozu oluşması önlenebilir.